بیایید رو راست باشیم؛ اولین جایی که بیشتر ما وقتی می‌خواهیم درباره یک کسب‌وکار، محصول یا حتی یک فرد بدانیم سراغش می‌رویم کجاست؟ وبسایتشان! وبسایت شما ویترین آنلاین کسب‌وکارتان است. مثل این می‌ماند که یک مغازه فیزیکی دارید؛ اگر ویترین مغازه‌تان شلخته باشد، در زنگ‌زده باشد، یا پیدا کردن چیزی داخلش سخت باشد، مشتری‌ها احتمالاً قبل از ورود منصرف می‌شوند. دنیای آنلاین هم همین‌طور است. یک طراحی سایت ضعیف یا پر از اشتباه، نه تنها اعتبار شما را زیر سوال می‌برد، بلکه خیلی راحت بازدیدکنندگان را فراری می‌دهد و عملاً روی کسب‌وکارتان آب سرد می‌ریزد.
شاید فکر کنید داشتن هر سایتی از نداشتنش بهتر است. خب، تا حدودی بله، اما یک سایت بد می‌تواند حتی مضرتر از نداشتن سایت باشد. در این مطلب می‌خواهیم به رایج‌ترین اشتباهات در طراحی وبسایت اشاره کنیم، اینکه چرا این اشتباهات مهم هستند، و چطور می‌توان از آن‌ها دوری کرد. پس اگر صاحب کسب‌وکاری هستید، طراح وب تازه کارید، یا صرفاً کنجکاوید بدانید چه چیزی یک سایت را خوب یا بد می‌کند، تا پایان این مطلب همراه من باشید.
چرا طراحی سایت خوب اینقدر حیاتی است؟
طراحی وب سایت موفق، نیازمند درک عمیق از نیازهای کاربر و همچنین رعایت اصول فنی و بصری است. با این حال، بسیاری از کسب‌وکارها ناخواسته مرتکب اشتباهاتی می‌شوند که می‌تواند تجربه کاربری را مختل کرده و به اعتبار آنلاین آن‌ها آسیب برساند. از سرعت پایین بارگذاری که کاربران را بی‌حوصله می‌کند، تا ناوبری پیچیده که یافتن اطلاعات را دشوار می‌سازد، و عدم سازگاری با دستگاه‌های مختلف، همه از جمله خطاهای رایج هستند. نادیده گرفتن سئوی فنی و عدم توجه به امنیت سایت نیز می‌تواند عواقب جدی داشته باشد. شناخت این اشتباهات گام اول در جهت بهبود و بهینه‌سازی وبسایت است تا بتواند به اهداف تجاری دست یابد. برای راهنمایی‌های بیشتر و تخصصی در این زمینه، می‌توانید به وب سایت آژانس دیجیتال مارکتینگ آنلاین خدمات مراجعه کنید و اطلاعات ارزشمندی کسب نمایید.
قبل از اینکه سراغ اشتباهات برویم، بیایید سریع مرور کنیم که چرا اصلاً باید نگران طراحی سایت باشیم:
- اولین تأثیر: بازدیدکننده در کسری از ثانیه درباره سایت شما و در نتیجه کسب‌وکارتان قضاوت می‌کند. ظاهر و حس سایت شما حرف اول را می‌زند.
- تجربه کاربری (UX): طراحی خوب فقط زیبایی بصری نیست، بلکه درباره اینکه چقدر استفاده از سایت شما آسان و لذت‌بخش است. اگر کاربر نتواند به راحتی اطلاعات مورد نیازش را پیدا کند یا کاری را انجام دهد، سایت شما را ترک می‌کند.
- اعتماد و اعتبار: یک سایت حرفه‌ای و خوش‌ساخت باعث می‌شود کسب‌وکار شما قابل اعتمادتر به نظر برسد. سایت‌های قدیمی، درهم برهم یا پر از خطا، حس بی‌اعتمادی ایجاد می‌کنند.
- سئو (SEO): بله، طراحی روی سئوی سایت هم تأثیر زیادی دارد. سایت‌های سریع، موبایل‌فرندلی و با ساختار خوب، در نتایج جستجوی گوگل رتبه بهتری می‌گیرند.
- نرخ تبدیل (Conversion Rate): هدف نهایی بیشتر سایت‌ها، تبدیل بازدیدکننده به مشتری است. طراحی خوب با هدایت هدفمند کاربر به سمت اقدام مورد نظر (خرید، پر کردن فرم، تماس)، این نرخ را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهد.
حالا که اهمیت موضوع دستمان آمد، بیایید ببینیم چه کارهایی را نباید انجام دهیم!
اشتباهات پرتکرار در طراحی سایت
لیست اشتباهات می‌تواند طولانی باشد، اما بعضی از آن‌ها آنقدر رایج و مخرب هستند که حتماً باید بهشان پرداخت:
- نادیده گرفتن طراحی واکنش‌گرا (Responsive Design): این بزرگترین اشتباه در دنیای امروز است. با افزایش استفاده از موبایل و تبلت برای وب‌گردی، اگر سایت شما روی این دستگاه‌ها به درستی نمایش داده نشود و کار با آن سخت باشد، عملاً بخش عظیمی از مخاطبان را از دست داده‌اید. سایت باید خودش را با اندازه صفحه نمایش کاربر تطبیق دهد.
- ناوبری پیچیده و گیج‌کننده: منوهای درهم برهم، لینک‌های شکسته، یا ساختاری که کاربر نداند کجای سایت است و چطور به بخش‌های دیگر برود، فاجعه است. ناوبری (Navigation) باید ساده، منطقی و قابل پیش‌بینی باشد.
- سرعت پایین بارگذاری سایت: صبورترین کاربر هم بعد از چند ثانیه انتظار برای باز شدن یک صفحه، کلافه می‌شود و دکمه Back را می‌زند. عکس‌های سنگین، کدهای غیربهینه، یا هاست ضعیف از دلایل اصلی سرعت پایین هستند.
- استفاده بیش از حد از عناصر شلوغ و حواس‌پرت‌کن: انیمیشن‌های زیاد و بی‌مورد، پاپ‌آپ‌های آزاردهنده، یا دکمه‌های چشمک‌زن ممکن است زمانی مد بودند، اما امروز بیشتر از اینکه جذاب باشند، اعصاب‌خردکن هستند و تجربه کاربری را خراب می‌کنند. سادگی و تمرکز بر محتوا کلید موفقیت است.
- محتوای نامرتب یا بیش از حد: سعی نکنید همه چیز را در یک صفحه جا دهید. محتوا باید سازمان‌دهی شده، قابل اسکن کردن، و مرتبط با موضوع صفحه باشد. پاراگراف‌های طولانی و بدون تیتر و زیرتیتر خواندن را سخت می‌کنند.
- عدم خوانایی متن: استفاده از فونت‌های ناخوانا، اندازه فونت خیلی کوچک یا خیلی بزرگ، و مهمتر از همه، کنتراست پایین بین رنگ متن و پس‌زمینه، باعث خستگی چشم کاربر می‌شود و او را مجبور به ترک سایت می‌کند.
- فقدان یا نامشخص بودن فراخوان به اقدام (Call to Action - CTA): فرض کنید کاربر را تا انتهای صفحه کشانده‌اید، حالا می‌خواهید چه کار کند؟ یک دکمه "خرید کنید"، "تماس بگیرید"، "فرم را پر کنید" یا "بیشتر بخوانید" واضح و برجسته، کاربر را برای انجام قدم بعدی راهنمایی می‌کند.
- نادیده گرفتن دسترسی‌پذیری (Accessibility): سایت شما باید برای افرادی که ممکن است محدودیت‌های دیداری، شنوایی یا حرکتی داشته باشند نیز قابل استفاده باشد. رعایت استانداردها در این زمینه نه تنها اخلاقی است، بلکه بازار هدف شما را نیز گسترش می‌دهد.
جدول: اشتباهات رایج و راه‌حل‌های آن‌ها
بیایید این اشتباهات را در یک جدول خلاصه کنیم تا بهتر در ذهن بمانند:
| اشتباه رایج در طراحی سایت | چرا مشکل‌ساز است؟ | راه‌حل پیشنهادی |
|---|---|---|
| نادیده گرفتن طراحی واکنش‌گرا | از دست دادن کاربران موبایل و تبلت، ضربه به سئو | استفاده از فریم‌ورک‌های واکنش‌گرا، تست سایت روی دستگاه‌های مختلف |
| ناوبری پیچیده و گیج‌کننده | کاربر نمی‌تواند اطلاعات را پیدا کند، نرخ پرش بالا | ساده‌سازی منو، استفاده از ساختار منطقی، نمایش واضح مکان کاربر (Breadcrumbs) |
| سرعت پایین بارگذاری سایت | خستگی کاربر، ترک سایت قبل از مشاهده محتوا، ضربه به سئو | بهینه‌سازی تصاویر، فشرده‌سازی کدها، استفاده از هاست پرسرعت و CDN |
| شلوغی و عناصر حواس‌پرت‌کن | خستگی بصری، عدم تمرکز بر محتوا، حس غیرحرفه‌ای | استفاده از فضای خالی (Whitespace)، رعایت سادگی، پرهیز از پاپ‌آپ‌های زیاد |
| محتوای نامرتب و طولانی | سخت شدن خواندن، عدم جذب کاربر | سازمان‌دهی محتوا با تیتر و زیرتیتر، استفاده از لیست‌ها، پاراگراف‌بندی مناسب |
| عدم خوانایی متن | خستگی چشم کاربر، ترک سایت | انتخاب فونت خوانا، اندازه مناسب فونت، کنتراست بالا بین متن و پس‌زمینه |
| فقدان یا نامشخص بودن CTA ها | کاربر نمی‌داند قدم بعدی چیست، کاهش نرخ تبدیل | استفاده از دکمه‌های CTA واضح، برجسته و متنی اکشن‌گرا |
| نادیده گرفتن دسترسی‌پذیری | محدود شدن دسترسی برای افراد دارای معلولیت | رعایت استانداردها (WCAG)، استفاده از Alt Text برای تصاویر، ساختار سمانتیک HTML |
پیدا کردن راه حل و انتخاب شریک مناسب
وقتی متوجه شدید سایتتان یک یا چند مورد از این مشکلات را دارد، وقت اقدام است. ممکن است خودتان دانش فنی لازم را داشته باشید، اما در بسیاری از موارد، سپردن کار به متخصصان بهترین راه حل است. اما چطور یک متخصص یا آژانس مناسب پیدا کنیم؟ گزینه‌های زیادی پیش روی شماست، از فریلنسرهای مستقل گرفته تا آژانس‌های بزرگ و پلتفرم‌های خدمات آنلاین.
در سطح جهانی، پلتفرم‌هایی مثل Wix، Shopify و Squarespace به افراد و کسب‌وکارها این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به دانش کدنویسی عمیق، سایت‌های خود را بسازند. این پلتفرم‌ها ابزارهای کاربرپسندی دارند و برای نیازهای مشخصی (مثل فروشگاه‌های اینترنتی کوچک یا سایت‌های شخصی) بسیار مناسبند.
در ایران هم بازیگران مطرحی در حوزه طراحی و توسعه وب وجود دارند. شرکت‌هایی مثل وب‌رمز، نشر وردپرس (میهن وب) و آژانس‌هایی مثل نوپایم سال‌هاست در زمینه خدمات طراحی و سئو فعالیت می‌کنند و پروژه‌های بزرگ و کوچکی را انجام داده‌اند. هر کدام رویکرد و تخصص خاص خود را دارند.
در کنار این گزینه‌ها، پلتفرم‌های خدمات آنلاین هم ظهور کرده‌اند که به دلیل مدل کسب‌وکارشان، مزایای خاص خود را ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، onlinekhadamate یکی از این پلتفرم‌هاست که امکان دسترسی به طیف وسیعی از متخصصان در زمینه‌های مختلف آنلاین، از جمله طراحی و بهینه‌سازی سایت را فراهم می‌کند. این پلتفرم‌ها اغلب فرایند انتخاب و همکاری را ساده‌تر می‌کنند و ممکن است برای پروژه‌هایی با بودجه یا نیازهای مشخص، گزینه‌ای کارآمد محسوب شوند. در مقایسه با آژانس‌های سنتی که ممکن است ساختار کاری مشخص و قیمت‌های ثابتی داشته باشند، onlinekhadamate انعطاف‌پذیری بیشتری در انتخاب متخصص و مذاکره بر سر جزئیات پروژه ارائه می‌دهد. همچنین، در مقایسه با پلتفرم‌های جهانی مثل Wix که بیشتر ابزار محور هستند، استفاده از خدماتی مثل آنچه در onlinekhadamate ارائه می‌شود، به معنای همکاری مستقیم با یک فرد متخصص است که می‌تواند نیازهای خاص و بومی کسب‌وکار شما را بهتر درک کند و راه‌حل‌های سفارشی‌تری ارائه دهد، چیزی که ممکن است در پلتفرم‌های سازنده سایت کمتر nngroup در دسترس باشد.
اینکه کدام گزینه برای شما مناسب است، کاملاً به نیازها، بودجه و زمانی که می‌توانید صرف کنید بستگی دارد. مهم این است که به دنبال راه‌حلی باشید که به شما کمک کند از اشتباهات رایج دوری کنید و یک سایت واقعاً مؤثر داشته باشید.
بسیاری از سایت‌های موفق ایرانی که روزانه میلیون‌ها بازدیدکننده دارند، اهمیت به‌روزرسانی و بهبود مستمر طراحی و تجربه کاربری سایتشان را درک می‌کنند. پلتفرم‌هایی مثل دیجی‌کالا، باما و ورزش سه که هر کدام در حوزه خود پیشرو هستند، دائماً روی این موضوع سرمایه‌گذاری می‌کنند. این سایت‌ها برای بهبود بخش‌های مختلف سایت، از جمله طراحی رابط کاربری یا بهینه‌سازی سرعت، با متخصصان و شرکت‌های مختلفی همکاری می‌کنند و حتی ممکن است از خدمات پلتفرم‌هایی مانند onlinekhadamate نیز برای دسترسی به تخصص‌های خاص یا انجام پروژه‌های کوچک‌تر و متمرکز استفاده کرده باشند. این نشان می‌دهد که حتی بزرگترین‌ها هم به دنبال بهره‌گیری از تخصص بیرونی برای حفظ کیفیت و رقابت‌پذیری هستند.
نکات کلیدی برای طراحی سایت بهتر
اگر می‌خواهید سایتتان از همان ابتدا حرفه‌ای باشد یا قصد بازطراحی آن را دارید، این نکات را به یاد داشته باشید:
- کاربر را در اولویت قرار دهید: همیشه از دید کاربر به سایت نگاه کنید. آیا راحت می‌تواند کاری که می‌خواهد انجام دهد؟
- سادگی را رعایت کنید: طراحی شلوغ و پیچیده معمولاً نتیجه خوبی ندارد.
- سرعت را فدای زیبایی نکنید: یک سایت زیبا ولی کند بی‌فایده است.
- موبایل را فراموش نکنید: ابتدا برای موبایل طراحی کنید (Mobile-first design) یا حداقل از واکنش‌گرا بودن سایت اطمینان حاصل کنید.
- محتوا پادشاه است: محتوا باید با کیفیت، مرتبط و خوانا باشد. طراحی خوب به دیده شدن بهتر محتوا کمک می‌کند.
- از فضای خالی (Whitespace) استفاده کنید: فضای خالی اطراف عناصر طراحی به چشم کاربر استراحت می‌دهد و خوانایی